Gwasanaethau Digidol » Llyfrgell ac Adnoddau Dysgu (LLR) » Mynediad Agored ac Ymchwil » Rheoli Data Ymchwil » Cysyniadau allweddol mewn Rheoli Data Ymchwil
Mae rheoli data ymchwil yn derm ambarél sy’n cwmpasu sut yr ydych yn trefnu, strwythuro, storio a gofalu am y wybodaeth ddigidol a grëir neu a ddefnyddir yn ystod prosiect ymchwil.
Mae’n cynnwys:
Mae arfer da wrth reoli eich data’n esgor ar amrywiol fanteision i chi, eich cyd-ymchwilwyr, a’r cyhoedd yn ehangach. Gall helpu i wneud y broses ymchwil yn fwy effeithlon, gan leihau’r amser a dreulir yn chwilio am wybodaeth i’w chasglu ac felly helpu i gynyddu’r amser sydd ar gael ar gyfer swmp y gwaith ymchwil. Gall ychydig o gynllunio ar ddechrau prosiect wneud pethau lawer yn haws yn ddiweddarach, gan arbed gwaith a lleihau straen. Mae hyn hefyd yn ofyniad allweddol gan y rhan fwyaf o gyllidwyr ymchwil a rhanddeiliaid cysylltiedig. Yn ogystal gall rheoli data’n dda helpu i sicrhau bod mwy o ffrwyth y prosiect ymchwil ar gael i gynulleidfa ehangach, gan gynyddu effaith a chaniatáu i ymchwilwyr gael y clod llawn am y gwaith a wnaed.
Mae’r prif fanteision yn cynnwys y canlynol:
Mae ‘data’ yn derm eang iawn, sy’n cwmpasu ystod eang o fathau o wybodaeth a ddefnyddir mewn ymchwil. Gall natur data ymchwil amrywio’n fawr gan ddibynnu ar y ddisgyblaeth, y math o brosiect a’r cam o fewn y broses ymchwil.
Mae’r Ganolfan Curadu Digidol (DCC) yn cynnig y diffiniad hwn:
Cynrychioliadau o arsylwadau, gwrthrychau neu endidau eraill a ddefnyddir fel tystiolaeth o ffenomenau at ddibenion ymchwil neu ysgolheictod.
Diffinnir data ymchwil fel yr hyn a gesglir, a arsylwir, neu a grëir i ddibenion dadansoddi er mwyn cynhyrchu canlyniadau ymchwil gwreiddiol. Y data ymchwil hwn yw’r wybodaeth a gofnodir sy’n angenrheidiol i gefnogi neu ddilysu arsylwadau, canfyddiadau neu allbynnau prosiect ymchwil. Yn ymarferol, gall natur data ymchwil amrywio’n eang gan ddibynnu ar y ddisgyblaeth. Gall fod yn destunol, rhifiadol, ansoddol, meintiol, terfynol, rhagarweiniol, ffisegol, digidol neu brintiedig.
Daw data ymchwil mewn nifer fawr o fformatau, gan gynnwys dogfennau wedi’u gairbrosesu, PDFs, taenlenni, llyfrau labordy, arolygon ar-lein, recordiadau digidol, cronfeydd data neu feddalwedd gyfrifiadurol. Gallant gynnwys y canlynol, ond nid ydynt yn gyfyngedig i’r rhain:
Mae’r canllaw hwn yn canolbwyntio’n bennaf ar reoli data ymchwil digidol.
Mae’r Brifysgol wedi mabwysiadu’r set ganlynol o egwyddorion, sy’n deillio o’r Concordat ar Ddata Ymchwil Agored, y dylai’r rhai sy’n cynnal ymchwil eu dilyn er mwyn sicrhau bod data ymchwil yn cael eu rheoli yn unol â rhwymedigaethau deddfwriaethol, rheoleiddiol, contractiol a moesegol perthnasol a rhwymedigaethau eraill.